Gelukkig getrouwd en toch naar de rechter

15 - 8 -2019

Regelmatig maken we het mee op kantoor: een ouder echtpaar dat verrast is als wordt verteld dat bij wilsonbekwaamheid van een van beiden, de ander niet in zijn of haar eentje namens allebei zal kunnen tekenen. Ook al is een echtpaar al 50 jaar getrouwd en is sprake van een algehele gemeenschap van goederen.

Indien een van beiden gaat dementeren, loopt de gezonde echtgenoot er al gauw tegenaan dat vanuit instanties gezegd wordt dat deze echtgenoot niet verder geholpen kan worden indien in naam van de zieke echtgenoot zaken geregeld moeten worden.

Hoe moet de een dan nog voor de ander zorgen? Als u bijvoorbeeld de woning moet worden verkocht omdat u samen dichter bij de kinderen wilt gaan wonen.

Regie in eigen hand houden

Een levenstestament vormt een goede oplossing voor deze situatie. Met een levenstestament houdt u zelf de regie over uw leven. In het levenstestament geeft u een uitgebreide volmacht aan uw echtgenoot en/of bijvoorbeeld (ook) aan uw kinderen. Zij mogen dan alles namens u regelen als u dat zelf niet meer kunt.

Wilsbekwaam of wilsonbekwaam

Een levenstestament kan alleen opgesteld worden als de persoon die deze akte wil laten opmaken zelf nog wilsbekwaam is. Om dat vast te stellen kan het nodig zijn dat een cliënt onderzocht wordt door een onafhankelijke arts. Dit zal veelal niet de eigen huisarts zijn. Als uit het onderzoek blijkt dat de cliënt wilsbekwaam is, kan de akte getekend worden.
Als blijkt dat de cliënt niet meer wilsbekwaam is, is bewindvoering de oplossing. De rechter benoemt op verzoek een bewindvoerder die het vermogen van de wilsonbekwame zal gaan beheren. Hiervoor kan de echtgenoot of bijvoorbeeld een kind worden aangewezen. Bij bewindvoering heeft de kantonrechter een controlerende taak. Dit zorgt in de praktijk soms voor beperkingen.

Machtiging vereist van de kantonrechter

Bij elke handeling waarbij de bewindvoerder meer dan € 1.500,00 uitgeeft, moet aan de kantonrechter gevraagd worden of hij dit goed vindt. En jaarlijks moet verantwoording worden afgelegd over de gang van zaken gedurende het afgelopen jaar. Bij gemeenschap van goederen houdt dit dan automatisch in dat ook het vermogen van de nog gezonde echtgenoot aan de kantonrechter ter inzage wordt gegeven.
Binnen het huwelijk bent u ingeval van bewind niet meer met zijn tweeën de baas. Het lijkt bijna een huwelijk met de kantonrechter!
Er moet een administratie worden bijgehouden van alle uitgaven. En voorts moet vooraf machtiging worden verkregen bij verkoop van het huis en bij het doen van schenkingen aan bijvoorbeeld de kinderen. Dit kan vertragend werken en ook de gezonde echtgenoot wordt hierdoor van een derde afhankelijk.

Hoewel de kantonrechter natuurlijk het beste voor heeft met de belangen van de persoon van wie het vermogen onder bewind is gesteld, vinden veel mensen het niet prettig om daarvan (ook als gezonde echtgenoot) afhankelijk te zijn. Liever houden zij het heft in eigen hand, eventueel samen met de kinderen.

Dit kan worden voorkomen worden door elkaar, als het nog kan, een machtiging te verlenen die is vastgelegd in een levenstestament.