Mag ik met mijn kind ieder rentepercentage afspreken?

20 - 2 -2019

Regelmatig helpen ouders een kind bij aankoop van een eigen woning door aan het kind een lening te verstrekken. De rente van die lening mag door het kind worden afgetrokken als eigen woningrente voor de Inkomstenbelasting (ik laat hier uitzonderingen buiten beschouwing). Wel dient de lening dan aan bepaalde eisen te voldoen. Zo dienen bijvoorbeeld verplicht aflossingen op de lening plaats te vinden en wel zodanig dat ten minste sprake is van een annuïtaire geldlening die wordt afgelost in maximaal 30 jaar.
Voor ouders is uitlenen van geld op deze wijze qua rendement meestal aantrekkelijker dan het geld op de eigen bankrekening laten staan. Nadeel is uiteraard wel dat de ouders de gelden niet meer vrij kunnen besteden en voor lange tijd vastzetten.

Een veel voorkomende vraag is hoe hoog de rente mag zijn bij een lening binnen familieverband.

Het uitgangspunt is dat de rente zakelijk moet zijn. Het rentepercentage moet vergelijkbaar zijn met de rente die een bank hanteert bij soortgelijke leningen op het moment van aangaan van de lening. Het is belangrijk om hierbij aan dossiervorming te doen, zodat aan de Belastingdienst zo nodig bewijs geleverd kan worden. Het is verstandig dat het kind bij diverse bankinstellingen de tarieven opvraagt en deze goed bewaart.

Onlangs deed de Rechtbank Den Haag over een dergelijke kwestie een interessante uitspraak. De casus was samengevat als volgt.
Een kind heeft bij zijn ouders een lening van ruim € 270.000 afgesloten ter financiering van zijn eigen woning. De lening heeft een looptijd van 30 jaar. De rente is 9% per jaar en staat 15 jaar vast. Er is ten behoeve van de ouders geen hypotheekrecht gevestigd voor de lening.
De rente die het kind aan zijn ouders heeft betaald, wordt door het kind en zijn fiscale partner in hun gezamenlijke aangifte Inkomstenbelasting volledig afgetrokken, deels bij het kind en deels bij diens partner.

De Inspecteur vond het rentepercentage van 9% onzakelijk hoog. Hij vindt de rente slechts aftrekbaar tot een percentage van 4,5%. Dat vindt de Inspecteur in het betreffende aangiftejaar een zakelijke en marktconforme rente. Het bovenmatige deel van de in aftrek gebrachte rente (ook 4,5%) wordt door de Inspecteur als schenking van het kind aan de ouders aangemerkt.

De Rechtbank overweegt dat ten tijde van het afsluiten van de geldlening een rente van circa 3% gangbaar was voor een lening met zekerheidsstelling en dezelfde rentevaste periode van 15 jaar. Het ontbreken van zekerheid rechtvaardigt in het algemeen een hoger rentepercentage. De Rechtbank vindt dat er geen substantieel risico is dat het kind zijn betalingsverplichtingen niet zou kunnen nakomen, zodat er geen rechtvaardiging is voor de extreem hoge rente van 9%. De ouders hebben de geldlening kennelijk verstrekt vanwege de familierelatie. De Rechtbank houdt rekening met de omstandigheid dat de geldlening niet door zekerheid is gedekt en vindt daarom het door de Inspecteur gehanteerde rentepercentage van 4,5% redelijk.

Tegen deze uitspraak is door het kind hoger beroep ingesteld!

De beoordeling van een zakelijke rente kan van geval tot geval en van tijd tot tijd tot een andere uitkomst leiden. Wij zijn graag behulpzaam bij het opstellen van een leningovereenkomst, al dan niet met zekerheid door het opmaken van een hypotheekakte. Met name indien er meer kinderen zijn, is het voorts van belang om onduidelijkheden tussen de kinderen bij overlijden te voorkomen.  Om die reden kan het bestaan van de lening in het testament van de ouders worden vermeld.