Nalatenschap met internationale aspecten

22 - 5 -2014

Nalatenschap met internationale aspecten

Binnen Europa zijn er nauwelijks verdragen gesloten over de vererving van nalatenschappen. Op 17 augustus 2015 gaat hier iets aan veranderen. Dan zal een verordening binnen Europa in werking treden met rechtstreekse werking in bijna alle lidstaten van de EU.

Hoe is het nu?

Wanneer een zaak internationale aspecten heeft, heb je te maken met het internationaal privaatrecht (IPR). Hiervan is bijvoorbeeld sprake wanneer iemand vermogen in het buitenland heeft, maar ook wanneer een Nederlander in een ander land woont of wanneer iemand met een niet-Nederlandse nationaliteit in Nederland woont, hier bezittingen heeft of hier zaken doet.

Op dit moment kent ieder land zijn eigen regels op het gebied van het IPR. Het IPR bepaalt in dat geval welk recht van toepassing is, het Nederlandse recht of het recht van het betreffende buitenland. Dit kan soms tot lastige situaties leiden.

Stel dat een in Nederland wonende Nederlander in Frankrijk een vakantiehuisje heeft en vervolgens overlijdt zonder een testament gemaakt te hebben, dan zegt het Nederlandse IPR, dat het vakantiehuisje vererft naar het Nederlandse recht. Het Franse IPR zegt echter, dat het vakantiehuisje vererft naar het Franse recht. In de praktijk zal dan het recht van het land waar het vakantiehuisje zich bevindt, de doorslag geven. In dit geval is dat Frans recht.

Stel dat het huisje in Duitsland had gelegen, dan zegt het Duitse IPR, dat het huisje naar Nederlands recht vererft.

Wat gaat er veranderen?

Door alle verschillende rechtsstelsels is het vaak niet eenvoudig na te gaan welk recht nu precies geldt. Om hier wat meer duidelijkheid in te krijgen, is binnen de Europese Unie  afgesproken, dat het IPR, voor wat betreft de vererving en afwikkeling van internationale nalatenschappen, voor een groot deel van de lidstaten binnen de EU op dezelfde wijze geregeld gaat worden. Denemarken, Ierland en het Verenigd Koninkrijk doen niet mee aan deze regeling.

De nieuwe regeling treedt op 17 augustus 2015 in werking. Die regeling geeft iemand het recht om bij testament te kiezen ten aanzien van de vererving van zijn nalatenschap voor het recht van het land waar hij (op het moment dat hij het testament maakt) woont of voor het recht van het land waarvan hij de nationaliteit heeft.

Indien geen rechtskeuze is gedaan, dan geldt als basis het recht van het land waar een erflater zijn gewone verblijfplaats had op het moment van zijn overlijden. Bij het bepalen van de "gewone verblijfplaats" wordt gekeken naar het land waar de erflater de meeste maatschappelijke en sociale banden mee had.

Tot 17 augustus 2015 geldt nog het oude recht waarbij ieder land zijn eigen IPR hanteert. Natuurlijk is het wel mogelijk om in een testament op de inwerkingtreding van de EU-verordening vooruit te lopen.

Nalatenschapsplanning
Wanneer u in het buitenland woont of daar bezittingen heeft, is het belangrijk om te onderkennen welk recht van toepassing is op uw nalatenschap. Om die reden is het een onderdeel van nalatenschapsplanning: een plan waarin u uw nalatenschap zo effectief mogelijk regelt.