Wat hebben huwelijksvoorwaarden met overlijden te maken?

21 - 3 -2013

Als u trouwt zonder huwelijkse voorwaarden op te maken, trouwt u in gemeenschap van goederen. Alle bezittingen en schulden vloeien als het ware samen in één vermogen, de huwelijksgemeenschap. Met  huwelijksvoorwaarden kunnen de bezittingen en schulden van echtgenoten gescheiden worden gehouden. Dit kan bijvoorbeeld wenselijk zijn als het de bedoeling is om kapitaal te beschermen tegen schuldeisers.

Finaal verrekenbeding.
In veel huwelijkse voorwaarden wordt een zogenaamd finaal verrekenbeding opgenomen. De bedoeling van dit beding is om ervoor te zorgen dat bij het overlijden van een van de echtgenoten er een verdeling van schulden en bezittingen plaatsvindt alsof er sprake was van gemeenschap van goederen.
Dit finaal verrekenbeding is dus bedoeld voor echtgenoten die het wenselijk vinden om de vermogen gescheiden te houden als het huwelijk strandt door een echtscheiding. Maar als het huwelijk eindigt door het overlijden van een van de echtgenoten, zorgt dit beding ervoor dat de beide vermogens als het ware alsnog samenvloeien.

Een voorbeeld.
Een echtpaar is getrouwd op basis van huwelijkse voorwaarden. In deze voorwaarden is afgesproken dat de beide vermogens strikt gescheiden blijven. Wel is er een finaal verrekenbeding in de huwelijkse voorwaarden opgenomen. De vrouw heeft een vermogen van 200.000 euro. Het vermogen van de man bedraagt 800.000 euro.
Op een dag komt de man te overlijden. Door het finale verrekenbeding wordt het vermogen van de man bij dat van de vrouw opgeteld en vervolgens gedeeld alsof er sprake was van een gemeenschap van goederen. Dit betekent dat beide partners dus recht hebben op 500.000 euro.
Het vermogen van de vrouw neemt als het ware toe met 200.000 euro. Als de vrouw de enige erfgenaam van de man is, erft zij van de man dus ‘slechts' 500.000 euro. Dit heeft voor de vrouw een (forse) belastingbesparing tot gevolg. Zonder finaal verrekenbeding zou de vrouw namelijk 800.000 euro erven.

Het voordeel van huwelijkse voorwaarden met een finaal verrekenbeding is dat ieder zijn eigen vermogen behoudt als het huwelijk om andere reden dan overlijden eindigt. De verrekening vindt dus alleen bij overlijden plaats.

Opheffen van huwelijkse voorwaarden
Ook het opheffen van huwelijkse voorwaarden wordt vaak gebruikt om ervoor te zorgen dat het vermogen van beide echtgenoten op een bepaalde manier verschuift. Door het opheffen van de huwelijkse voorwaarden ontstaat namelijk alsnog de gemeenschap van goederen.
Soms zijn huwelijksvoorwaarden vooral gemaakt op verzoek van familieleden en is gedurende het huwelijk een ongelijke vermogensopbouw ontstaan die als onrechtvaardig wordt gevoeld. Door het opheffen van huwelijksvoorwaarden kan die ongelijkheid worden verholpen.
Hierdoor kunnen belastingvoordelen op het gebied van de erfbelasting gerealiseerd worden. Voor het veranderen of opheffen van huwelijkse voorwaarden is een notariële akte wettelijk verplicht. Sinds 1 januari 2012 is geen rechterlijke goedkeuring meer nodig. Bent u het samen eens, dan is een en ander dus eenvoudig te regelen.